Mutabakat Nedir? Nasıl Yapılır?

Girişimcilik
15.10.2024 5 Dakika

Son Güncelleme Tarihi : 22.10.2024

2 27 Mutabakat Nedir 648X324

Muhasebe işlemlerinde en temel prensiplerden biri, borç ve alacak kalemlerinin arasındaki dengedir. Bu denge, borçlu ve alacaklıların arasındaki ticari faaliyetlere bağlıdır. Söz konusu işlemlerdeki borç - alacak durumu doğrulamak için ise mutabakat işlemi yapmak gerekir. Peki, mutabakat nedir, nasıl yapılır ve mutabakat türleri nelerdir?

Mutabakat Nedir?

Mutabakat, ticari faaliyet gerçekleştiren iki taraf arasındaki borç - alacak durumunun karşılıklı olarak teyit edilmesi işlemidir. Karşılıklı anlaşma, uzlaşma anlamları taşıyan mutabakat kelimesi, muhasebe alanında da aynı amacı taşıyan işlemler için kullanılır. Mutabakat işlemi ile taraflar, birbirlerine karşı olan alacak ve borçlarını doğrulayarak muhasebe işlemlerini buna göre yaparlar. Olası anlaşmazlıklarda ise hesaplardaki yanlışlığın bulunarak giderilmesi gerekir.

Mutabakat Nasıl Yapılır?

Mutabakat süreci, işleme konu olan tarafların borç ve alacak bilgilerini birbirleri ile paylaşmasıyla başlar. Genellikle muhasebe departmanlarının kendi aralarında gerçekleştirdikleri mutabakat işleminde taraflar, iş anlaşmalarına bağlı olarak belirledikleri her dönem sonunda borç ve alacak miktarı konusunda teyitleşirler. Karşılıklı gönderilen hesap bilgileri, gerekli durumlarda mali belgelerle de desteklenir.

Mutabakat raporlama araçları veya mutabakat geri bildirim yönetimi sistemlerinin de kullanılabildiği bu işlemde, muhasebe sürecinin devam edebilmesi için tarafların mutabık kalması gerekir. Mutabık kalınmayan durumlarda taraflar, detaylı bilgi ve belge paylaşımı yaparak söz konusu anlaşmazlığın kaynağını bulur ve hataları gidererek mutabakat işlemini tamamlarlar. İşlem türüne göre farklı mutabakat prosedürleri izlenebiliyor olsa da temel süreç bu şekildedir.

Mutabakat Türleri Nelerdir?

Mutabakat işlemi, sadece iki ticari firma arasında, borç - alacak odağında gerçekleşen bir süreç değildir. Bu işlem bir işletme ile banka veya vergi dairesi arasında da yapılabilir. Ayrıca mutabakatın amacı, stok durumu ile defter kayıtlarını eşleştirmek de olabilir. Bu açıdan baktığımızda mutabakat türlerini şu beş başlık altında toplayabiliriz:

1. e-Mutabakat
2. Cari hesap mutabakatı
3. Banka mutabakatı
4. Stok mutabakatı
5. BA/BS mutabakatı

Şimdi, bu mutabakat türlerine daha yakından bakalım.

e-Mutabakat


e-Mutabakat, şirket ve işletmelerin mutabakat işlemlerini elektronik ortamda yapmalarını sağlayan dijital bir sistemdir. Mutabakat yazılımı olarak da tanımlayabileceğimiz bu sistem, mutabakat süreç otomasyonu sunar. Yani e-Mutabakat platformları ile süreç otomatikleşir ve olası hatalar en aza inerek anlaşmazlıkları ortadan kaldırır. Zaman tasarrufu da sunan e-Mutabakat sistemleri ile mutabakat yapmak daha kolay bir hale gelir.

Cari Hesap Mutabakatı


Cari hesap mutabakatı, ticari firmaların kendi aralarındaki alış ve satışlardan doğan borç ve alacakların teyit edilmesi işlemini ifade eder. Cari hesap kontrolü yapılarak borç - alacak tutarlarını hesaplayan işletmeler, elde ettikleri bilgileri birbirleri ile paylaşarak mutabakat sağlarlar. En temel yöntem olan cari mutabakat, geleneksel yöntemlerle veya e-Mutabakat yazılımları ile yapılabilir.

Banka Mutabakatı


Banka mutabakatı, şirket ve işletmelerin bankalar aracılığıyla yaptıkları işlemler ve hesap bakiyeleri ile muhasebe kayıtlarının karşılaştırılmasını kapsar. Dönem içerisinde, banka sisteminde kayıtlı olan bakiye, borç, ödeme, para transferi gibi işlemlerin tümü mutabakat işlemine konu edilir. Mutabakatın sağlanması ile hesap defterlerindeki kayıtlar doğruların ve olası problemlerin önüne geçilir.

Stok Mutabakatı


Stok mutabakatı, bir depo veya mağazadaki ürün stoku ile giren - çıkan mal miktarının eşleşip eşleşmediğini kontrol etmek için yapılır. Bu süreçte tedarik edilen mal miktarı ile satışı yapılan mallar, defterdeki veya sistemdeki kayıtlarla karşılaştırılarak teyit edilir. Stok mutabakatı sayesinde hatalı satış işlemleri ve kayıp mallar tespit edilebilir.

BA/BS Mutabakat


BA/BS mutabakatı, belirli bir dönem içerisinde kesilen ve alınan faturalara ilişkin tutarların vergi dairesine bildirilmesini sağlayan zorunlu mali mutabakat sistemlerinden biridir. Vergi Usul Kanunu kapsamında zorunlu tutulan bu mutabakat türü, BA/BS formu doldurma işlemini kapsar. Vergi mükellefleri, ürün ve hizmet alımları için BA (Bildirim Alış) formu, ürün ve hizmet satışları için ise BS (Bildirim Satış) formu doldurarak bağlı bulundukları vergi dairesine gönderirler.

Mutabakat Avantajları Nelerdir?

Finansal mutabakat, avantajları olan bir işlemdir. Bu işlem sayesinde firmalar muhasebe süreçlerini doğru ve verimli bir şekilde devam ettirebilirler. Mutabakat yapmanın başlıca faydası, finansal durumun net bir şekilde görülmesi ve iş yapılan diğer firmalar tarafından da onaylanmasıdır. Yıl boyunca muhasebe kayıtlarını doğru tutarak şirketin artı ve eksi bakiyelerini doğru bir şekilde görmek önemlidir. Bu durum da mutabakat işlemleri ile sağlanır.

Mutabakat yapmak, ticari işlemlerin tarafları arasındaki anlaşmazlıkların da ortadan kalkmasını sağlar. Hesapların doğrulanabilmesi için mutabık kalmak zorunludur ve hesaplardaki yanlışlıklar, mutabakat işlemi ile tespit edilerek düzeltilebilir.

e-Mutabakat sistemi kullanan işletmeler ise ekstra avantajlara sahip olurlar. Mutabakat işlemlerinin elektronik ortamda yapılması önemli bir kolaylık sağlar ve buna bağlı olarak bu işleme daha az zaman harcanır. Kâğıt kullanımını da ortadan kaldıran e-Mutabakat programları, baskı ve gönderim masraflarını azaltır. İnternet üzerinden erişilebilen sistem ise iş yerine bağımlı kalmadan mutabakat raporlarına erişmeyi mümkün kılar.

Mutabakat ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Mutabakat işlemleri ile ilgili konuları detaylı bir şekilde incelediğimize göre bu konu hakkındaki sıkça sorulan sorulara kısaca cevaplar verelim.

Mutabakat Geri Bildirim Süresi Ne Kadardır?


Mutabakat geri bildirim süresi 1 aydır. Alınan bir mutabakat belgesine 1 ay içinde itiraz edilmemesi halinde belgedeki tutarlar kabul edilmiş sayılır.

Mutabakat Neden İstenir?


Mutabakat; vergi yükümlülüklerini takip etmek, ticari güvenilirliği sağlamak, ödeme ve tahsilat süreçlerindeki anlaşmazlıkları önlemek ve olası mevzuat ihlallerinin önüne geçmek amacıyla istenir.

Mutabakat İşlemi Zor mu?


Mutabakat, muhasebe kayıtlarını doğru bir şekilde tutan işletmeler için oldukça kolay bir işlemdir. Fakat geleneksel yöntemlerde çok sayıda belgenin fiziki takibi ve el ile düzenlemeden kaynaklı hataların oluşma riski, mutabakat işlemlerini bir miktar zorlaştırır. Bu süreçler, e-Mutabakat ve benzeri yazılımlar ile kolaylaştırılabilir.

Mutabakat İşlemi Zorunlu mu?


Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu kapsamında cari hesap mutabakatı ile BA/BS mutabakat işlemlerinin yapılması zorunludur.

Mutabakat gibi zaman zaman karmaşık hale gelebilen ticari faaliyet işlemlerinizi kolaylaştırmak için e-Dönüşüme adım atabilir, mali belgeleri elektronik ortamdan yöneterek hem hataları önleyebilir hem de işlerinizi kolaylaştırabilirsiniz.

Paylaş

GM EFI EFIN 24 00054 272X200
QNB eFinans’a 1 Günde Geçin 14 Gün Ücretsiz Deneyin

Hızlı, kolay ve güvenli e-Faturayı deneyimleyin

14 Gün Ücretsiz Deneyin

İlginizi Çekebilir

Girişimcilik

Tüzel Kişi Nedir? (Gerçek Kişi ile Farkları)

Hukuk alanında tüzel ve gerçek olmak üzere iki farklı kişi tanımı yer alır. Özellikle ortaklı bir ticari kuruluş sahibi olma planı kuran girişimciler tarafından “tüzel kişi nedir?” sorusu sıklıkla gündeme gelir. Hukuki olarak bir ticari ya da sosyal kuruluşun hak ve sorumlulukları tüzel ve gerçek kişi ile birbirinden ayrılır. Bu kavramlar resmi evraklarda sıklıkla karşınıza çıkabilir. “Gerçek ve tüzel kişi ne demek?” diye merak edenlerdenseniz, yazının devamını okuyarak daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.

17.10.2024 5 Dakika
2 34 Tuzel Kisi Nedir 200X200
Girişimcilik

İskonto Nedir? Nasıl Hesaplanır?

İndirim yapmak hemen her sektörde uygulanan bir satış ve pazarlama yöntemidir. Fakat bu indirimlere sadece satışta değil, işin muhasebe tarafında da dikkat etmeniz gerekir. Muhasebede iskonto olarak adlandırılan bu indirimleri doğru bir şekilde hesaplamalı ve faturalandırmalısınız. Peki tam olarak iskonto nedir ve iskonto nasıl hesaplanır?

29.08.2024 5 Dakika
Adsız (47) (1)
Girişimcilik

Ön Muhasebe Nedir? Neden Önemlidir?

Şirketinizin finansal durumunu takip etmek ve kontrol altında tutabilmek adına mali kayıtlara her zaman ihtiyacınız olur. Bununla birlikte vergilendirme gibi yasal süreçler için de mali kayıt tutmanız yani muhasebe yapmanız gerekir. Her ne kadar muhasebeciler muhasebe hizmeti veriyor olsa da şirket içi gelir gider kayıtları için bir ön muhasebe hizmetine ihtiyacınız vardır. Peki, tam olarak ön muhasebe nedir ve genel muhasebe ile farkları nelerdir?

03.09.2024 5 Dakika
Adsız (52) (1)
Girişimcilik

Anonim Şirket Nedir?

‘’Nasıl yeni bir şirket kurabilirim? Var olan şirketimi nasıl büyütebilirim?’’ gibi soruları merak ediyorsanız bu içerik tam size göre! Anonim Şirket Nedir? Anonim Şirket Özellikler Nelerdir? Anonim Şirket Nasıl Kurulur?” gibi soruları sizin için detaylı açıkladık.

14.10.2024 5 Dakika
1 1 Anonim Sirket Nedir 200X200 (1)

Sizi Arayalım

QNB eFinans ürün ve hizmetleri ile ilgili her türlü talebiniz için bilgilerinizi bırakın biz sizi arayalım.

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“KVKK” veya “Kanun”) hükümleri gereği, veri sorumlusu sıfatını haiz eFinans Elektronik Ticaret ve Bilişim Hizmetleri A.Ş. (“QNB eFinans” veya “Şirket”) tarafından Müşteri Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Aydınlatma Metni ile bilgilendirildim. Şirketiniz ile paylaştığım tarafıma ait kimlik (ad-soyad, T.C. Kimlik numarası), iletişim (cep telefonu numarası, e-posta adresi) ve pazarlama verilerinin; Şirketiniz tarafından sunulan hizmetlere yönelik tanıtım, pazarlama, promosyon ve kampanya faaliyetlerinin planlanması/icrası olmak üzere sunulan hizmetlerden tarafımın faydalandırılması için gerekli çalışmaların yapılması ve ilgili iş süreçlerinin yürütülmesi, işlem bilgileri, işlem hacmi, işlem adetleri vb. gibi bilgilerin QNB eFinans tarafından pazarlama, hizmetlerin geliştirilmesi, müşterilerin ihtiyaçlarına odaklı hizmetlerin sunulması, hizmetlerin kalitesinin artırılması gibi amaçlarla kullanılması ve hizmet satışı, çapraz satış, ek kontör alınması aktivitelerinin yerine getirilmesi amacıyla işlenmesine ve ana hissedarınız ve QNB Finansbank grup şirketlerine aktarılmasına ve bu çerçevede QNB eFinans ile paylaşmış olduğum iletişim adreslerime QNB eFinans tarafından ticari elektronik ileti (SMS, telefon araması, e-posta) gönderilmesine; 

Tebrikler! Arama Talebiniz Başarıyla Alındı!

Tebrikler! Arama Talebiniz Başarıyla Alındı!