e-Döviz Alım-Satım Uygulamaları

Daha önce kâğıt üzerinde hazırlanan döviz alım satım belgesi 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren elektronik ortamda gerçekleştirilecek. e-Döviz alım-satım zorunluluğu ile ilgili resmi duyuruyu Gelir İdaresi Başkanlığı, 30 Eylül 2021 tarihinde web sitesi üzerinden gerçekleştirdi. Düzenlemeyi getiren GİB ise konu ile ilgili sahip olduğu yetkiyi Vergi Usul Kanunu’nun ilgili maddeleri ve 509 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nden almaktadır.

Duyuruya göre ülke genelinde döviz satışı ve alışı konusunda yetkili kuruluşların tamamı, yeni yıldan itibaren döviz alım ve satım belgelerini elektronik ortamlarda düzenleyecek. Bu yetkili kurumlar, her türlü döviz alım ve satım işlemleri sonucunda işlemlerle ilgili belge düzenlemekle yükümlü olacak. Bu sebeple de döviz alım satımında yetkili olan tüm kurumların e-Döviz alım satım belgesi için başvuruda bulunması gerekiyor.

e-Döviz Alım Satım Belgesi Nedir?
Vatandaşlar, döviz alım ve satım işlemlerini, yetkili kurumlar aracılığıyla gerçekleştirmekte. Bu yetkili kurumlar ise günümüze kadar bu döviz alım ve satım işlemleri sonucunda, işlemi belgeleyen matbu evraklar düzenlemektedir. Yani, bu evraklar, kağıt üzerine basılı ve tamamen fiziki belgeler olma niteliğine sahiptir. e-Döviz alım ve satım belgeleri ise bu kağıt üzerine basılı evrakların dijital ortamlarda düzenlenmiş olan emsallerine verilen isimdir.

e-Döviz alım-satım zorunluluğu ile birlikte, bu evrakların fiziki olarak düzenlenme zorunluluğu ortadan kalkacak ve dijital ortamlarda düzenlenecek olan bu belgeler resmi nitelikteki asıl belgeler haline gelecek. Düzenleme ile pek çok konuda hem kolaylık hem de tasarruf sağlanması hedefleniyor. Uygulamanın yürürlüğe girmesiyle birlikte kağıt tüketiminin azaltılarak çevreyi koruma konusunda da katkı sağlanması amaçlanıyor.

e-Döviz Alım-Satım Belgesi Uygulaması Nedir?
Döviz alım ve satış işini yapan yetkili kurumlar, gerçekleşen döviz alış veya satış işlemini resmi olarak belgeleyen bir evrak düzenlemekle yükümlüdürler. 213 sayılı VUK (Vergi Usul Kanunu)’nun ilgili maddeleri ve 509. sıra nolu VUK Genel Tebliği’nin GİB’e vermiş olduğu yetkiye istinaden, 1 Ocak 2022 tarihi itibari ile düzenleyecekleri döviz alım-satım belgelerini, “e-Döviz Alım Belgesi” ve “e-Döviz Satım Belgesi” şeklinde düzenlemek zorundadır.

e-Döviz Alım-Satım Belgesi Geçiş Süresi Nedir?
e-Döviz alım-satım zorunluluğu ile ekonomik hayata girecek bu yeni uygulama için ise GİB, resmi web sitesinde gerçekleştirmiş olduğu duyuruya göre e-Döviz alım ve satım uygulamasına entegre olabilmeleri için yetkili kurumlara belirli bir süre tanımamıştır. Bunun yerine, uygulamaya geçiş tarihini 30 Eylül 2021’de duyurulmuştur ve yetkili kurumlardan yılbaşına kadar uygulama ile ilgili tüm hazırlıklarını tamamlamaları beklenmektedir. e-Döviz alım-satım belgesi uygulamasına geçmek için ilk olarak e-Fatura uygulamasına dahil olunması gerekmektedir.

e-Döviz Alım Satım Belgesi Uygulamasından Yararlanma Yöntemleri
Bahsetmiş olduğumuz üzere, döviz alış ve satış işlemlerinde yetkili kurumlar, uygulamaya adapte olabilmek için kısa bir süreye sahiptirler. Bu uygulamaya geçiş sürecini başlatmak için 2 farklı yöntem ile başvuru yapılabilmektedir. Döviz alış ve satış işlemlerinde yetkili kurumlar, uygulamaya GİB Portal üzerinden başvuru gerçekleştirebilirler. Bununla birlikte, GİB, yetkili kuruluşlara özel entegratörler aracılığıyla başvuru yapma ve uygulamaya entegre olma hakkı da tanımaktadır.

e-Döviz alım-satım belgesi uygulamasına geçmek için ilk olarak şirketinizin dijital altyapısını tamamlamanız ve e-Fatura uygulamasına dahil olmanız beklenmektedir . Sonrasında e-Döviz GİB sistemine girmeniz ve e-Döviz alım satım belgesi başvuru işlemlerini başlatmanız gerekmektedir.

e-Döviz alım satım belgesinde bulunması zorunlu bilgiler aşağıdaki gibidir:

1) Para biriminin cinsi
2) Geldiği ülke
3) Ülkeye geliş sebebi
4) İşlemin uygulandığı kur tutarı
5) Döviz alım veya satım işleminde söz konusu tutarın TL biçiminden karşılığı
6) Döviz alım veya satım işlemindeki söz konusu dövizin miktarı
7) İhracat biçimi
8) İşlem neticesinde uygulanan teslim biçimi
9) Gümrük çıkış bilgileri;