e-Ticaret İş Modelleri Nelerdir?

e-Ticaret, sunduğu çeşitli imkânlar nedeniyle hem girişimciler hem de tüketiciler için oldukça kullanışlı bir ticari ortam yaratıyor. Özellikle girişimciler, farklı iş modelleri üzerinden e-Ticaret yapma imkânına sahipler. Bu iş modelleri, genellikle satış yapılan ve ürün tedarik edilen tarafların niteliklerine göre gruplandırılıyor. Peki, yaygın kullanılan e-Ticaret iş modelleri nelerdir ve e-Ticarette iş modeli nasıl seçilir?

e-Ticaret İş Modellerinin Önemi

e-Ticaret iş modelleri, işletmelerin ve girişimcilerin e-Ticaret dünyasına adım atmaları noktasında oldukça önemlidir. Dijital dönüşüme girmeyi planlayan işletmeler ile doğrudan e-Ticarete girmek isteyen girişimciler, iş modellerinin çeşitliliği sayesinde finansal ölçeklerine uygun bir yapıda e-Ticaret yapabilirler. Farklı müşteri gruplarına hitap eden işletme sahipleri, e-Ticaret modellerinin tanıdığı online iş fırsatları sayesinde işletmelerini dijitale uygun hale getirebilirler.

Yerel bir işletmenin ulusal ve global bir firmaya dönüşme noktasında da e-Ticaret modellerinin önemi büyüktür. Dolayısıyla bu iş modelleri, stratejik önem de taşır. Marka bilinirliğini güçlendirme, müşteri tabanını genişletme ve buna bağlı olarak satışları artırma süreçleri, tercih edilen e-Ticaret iş modellerinin etkisiyle şekillenir. Kurulan girişimin ticari ömrü açısından da öneme sahip olduğu için benimsenecek e-Ticaret iş modelinin tercihinde dikkatli olunmalıdır.

e-Ticarette İş Modeli Seçerken Nelere Dikkat Edilmelidir?

e-Ticaret iş modeli seçmek, detaylı planlamalar içeren uzun bir süreçtir. Bu süreçte başta online ticaret stratejileri olmak üzere pek çok detaya dikkat etmek gerekir. Dikkat edilmesi gereken başlıca detaylar ise şöyledir:

• Müşteri Kitlesini Tanımak: Dikkat edilecek ilk noktalardan biri, müşteri kitlesini yakından tanımaktır. Mevcut ve potansiyel müşterileri ayrı ayrı inceleyip ortak ve farklı noktalarını tespit etmek, iş modeli tercihinde etkili olacaktır.
• Finansal Yapı: Bir diğer önemli nokta, finansal yapıdır. Finansal yapının durumuna göre işletme ölçeklendirme yapılmalı ve hedeflenen ticari hacimler belirlenmelidir. Maliyetler ile beklenen kâr marjları da ayrıca hesaplanmalıdır. Bu doğrultuda işletmenin finansal açıdan hangi e-Ticaret iş modeline uygun olduğu tespit edilebilir.
• Lojistik Güç: İşletmenin lojistik gücü ile tercih edilecek iş modelinin lojistik gerekliliği karşılaştırılmalıdır. Depolama ve kargolama süreçleri bu noktada büyük önem taşır. Bu ve benzeri detaylar göz önünde bulundurularak seçilecek e-Ticaret modelinin mutlaka bir test sürecinden de geçmesi gerekir.
• Test Aşaması: Test aşamasındayken e-Ticaret trendleri takip edilmeli, iş modeline uygun dijital pazarlama modelleri dikkate alınmalı ve e-Ticaret yazılımları ile iş zekâsı uygulamalarından faydalanılmalıdır. Edinilen bilgiler ışığında pilot projeler geliştirilmeli ve A/B testlerine tabi tutularak ulaşılan sonuca göre e-Ticaret iş modeli seçilmelidir.

e-Ticaret İş Modelleri Nelerdir?

e-Ticaret iş modeli çeşitleri, dijital dünyadaki gelişmeler ve finansal teknolojiler doğrultusunda zamanla arttı. Her bir modele uygun farklı platformlar ortaya çıkınca girişimciler ve işletmeler de yeni pazarlarda faaliyet göstermeye başladı. Bu ortamı oluşturan başlıca e-Ticaret iş modellerini ise şöyle sıralayabiliriz:

1. B2B (İşletmeden İşletmeye)
2. B2C (İşletmeden Tüketiciye)
3. B2E (İşletmeden Çalışanına)
4. C2B (Tüketiciden İşletmeye)
5. C2C (Tüketiciden Tüketiciye)
6. G2B (Devletten İşletmeye)
7. G2C (Devletten Vatandaşa)
8. G2G (Devletten Devlete)

B2B (Business to Business) İş Modeli

En yaygın kullanılan e-Ticaret iş modellerinden biri olan B2B, business to business yani “işletmeden işletmeye” anlamına gelir. B2B iş modelinde ticaretin her iki tarafında da işletmeler bulunur. Yani satıcı da alıcı da işletme niteliğindedir. En yaygın örneği toptancılık olan B2B iş modeli, son tüketiciye hitap etmez. B2B pazarlama çalışmalarında hedef kitle her zaman işletmelerdir.

B2C (Business to Consumer) İş Modeli

B2C hem geleneksel ticarette hem de elektronik ticarette en çok karşılaşılan iş modelidir. Açılımı business to consumer olan B2C iş modeli, “işletmeden tüketiciye” yapılan e-Ticareti ifade eder. B2C stratejilerinde hedef, sektöre göre değişen bireysel müşteri kitleleridir. Bu iş modeline göre hizmet veren firmalar kendi e-Ticaret siteleri, e-Ticaret platformları ve online pazar yerleri üzerinden son tüketiciye satış yaparlar.

B2E (Business to Employee) İş Modeli

B2E iş modeli, bir işletmenin kendi çalışanlarına satış yapması şeklinde uygulanır. Business to employee yani “işletmeden çalışanına” şeklinde tanımlanan bu modelde işletme, kendi çalışanlarına, genel müşterilerine sattığı ürünlerden farklı ürünler sunar. Ayrıca çalışana özel indirimler de bu süreçte söz konusudur.

C2B (Consumer to Business) İş Modeli

C2B iş modeli, standart ticari rollerin değiştiği e-Ticaret iş modellerinden biridir. Consumer to business yani “tüketiciden işletmeye” modelinde satıcı tüketici, alıcı ise işletmedir. İşletmeler, dönemsel olarak veya proje bazlı bir şekilde tüketicilerden ürün veya hizmet satın alabilir. Bu duruma işletmelerin, normal şartlarda tüketici olan freelancer’lar ile çalışmasını örnek olarak gösterebiliriz.

C2C (Consumer to Consumer) İş Modeli

Geleneksel ticarette sıkça karşımıza çıkan C2C iş modeli, yaygın bir şekilde tercih edilen e-Ticaret iş modelleri arasında yer alır. Consumer to consumer iş modeli, “tüketiciden tüketiciye” yapılan satışları kapsar. Bu modelde ticari süreç içerisinde işletmeler yoktur. Hem alıcı hem de satıcı tarafta tüketiciler vardır. İkinci el eşyaların satıldığı e-Ticaret platformları C2C modeline göre işler.

G2B (Government to Business) İş Modeli

Government to business yani “devletten işletmeye” anlamına gelen G2B iş modeli, örneklerine az rastlanan bir e-Ticaret yöntemidir. Bu yöntemde ticaret, devlet kurumları ile işletmeler arasında gerçekleşir. Alışverişi e-Ticaret yapan ise başvuru ve hizmet alma kanallarıdır. Örneğin devlet tarafından verilen bir krediye bir işletmenin online başvuru yapması, süreci G2B e-Ticaret modeline çevirir.

G2C (Government to Consumer) İş Modeli

Açılımı government to consumer/citizen şeklinde olan G2C, “devletten vatandaşa/tüketiciye” anlamına gelir. Government to consumer iş modelinde satıcı konumunda devlet kurumları vardır. Alıcı ise devlet kurumlarının hizmet ettiği vatandaşlardır. Bu hizmetler vergilerle finanse edildiği için vatandaşlar tüketici olarak da değerlendirilebilir. Finansmanı vergi ile sağlanan ve vatandaşa online hizmet veren e-devlet sistemi, ülkemizdeki G2C iş modeli örneğidir.

G2G (Government to Government) İş Modeli

e-Ticaret iş modelleri arasında gösterebileceğimiz son örnek government to government iş modelidir. G2G iş modeli, devlet kurumlarının kendi aralarında yaptıkları ticareti kapsar. Bu nedenle günlük hayatta pek karşımıza çıkmaz. Ülkelerin merkez bankaları arasındaki online işlemler G2G modeline örnek olarak gösterilebilir.

e-Ticaret İş Modelleri ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

e-Ticaret iş modellerini detaylı bir şekilde incelediğimize göre şimdi bu konudaki sıkça sorulan sorulara cevap verebiliriz.

Geleneksel İş Modeli Ne Demek?

Geleneksel iş modeli, e-Ticaret kanalları kullanılmadan fiziki ortamlarda yapılan ticari faaliyetleri içerir. e-Ticaret iş modellerinin çoğu, online kanallar kullanılmadığında geleneksel iş modeli olarak da uygulanabilir.

En Çok Kullanılan e-Ticaret İş Modeli Hangisidir?

En çok kullanılan e-Ticaret iş modelleri, işletme ve tüketici hacminin geniş olmasından ve ticaretin temelini oluşturan toptan-perakende satışları kapsamasından dolayı B2B ve B2C modelleridir.

En Avantajlı e-Ticaret İş Modeli Hangisidir?

Bir iş modelinin avantajları; işletmenin kuruluş amacından sermaye büyüklüğüne, ürün yelpazesinden hedef kitlesine, lojistik yapısından faaliyet alanına kadar birçok faktöre bağlı olarak değişir. Ayrıca her modelin kendine özgü avantajları ve dezavantajları vardır. Dolayısıyla e-Ticaret iş modellerinden herhangi biri için en avantajlı demek doğru değildir.

e-Ticaret İş Modellerine Uygun e-Fatura Sistemi: QNB eFinans

İşletmeniz, e-Ticaret iş modellerinden hangisini kapsıyor olursa olsun e-Fatura ve diğer e-Belge uygulamaları için QNB eFinans’tan faydalanabilirsiniz. QNB eFinans e-Dönüşüm ürünleri ile işletmenizi dijitale taşıyabilir, faaliyet gösterdiğiniz iş modeli kapsamında ihtiyaç duyabileceğiniz tüm e-Belge uygulamalarına tek çatı altından erişebilirsiniz. İşletmenizi e-Dönüştürmek için hemen numaranızı bırakın, sizi arayalım.