Türkiye’de her vatandaş ve her işletme, yürürlükte olan çeşitli vergilerden en az birini mutlaka öder. Doğrudan veya dolaylı bir şekilde ödenen bu vergilerin takibi ise vergi numarası üzerinden yapılır. Özellikle kurumların resmi vergi işlemleri için vergi numarası oldukça önemlidir. Peki, vergi numarası nedir ve vergi numarası sorgulaması nasıl yapılır?
Vergi numarası, Türkiye’deki vergi mükelleflerinin vergiyle ilgili süreçlerini yönetmek ve takip etmek için kullanılan benzersiz bir sayısal kimlik numarasıdır. Vergi mükellefiyetini gösteren bu numara toplam 10 haneden oluşurken bireysel tüketiciler için 11 haneli T.C. kimlik numarası da vergi numarası olarak kullanılır. Her bir mükellefin vergi numarası, diğerinden farklıdır. Dolayısıyla vergisel yükümlülükler için bu numarayı bilmek önem taşır.
Vergi numaraları, bireysel ve kurumsal ticari vergi bilgilerinin kaydı için oldukça önemlidir. Bu numara sayesinde vergi idaresi birimleri; mükellefleri kolayca tanır, mükellefin sorumluluğundaki vergi kalemlerini görüp vergi hesaplaması yapabilir ve ödeme alabilir. Birçok işlemde resmi geçerliliğin göstergesi olan vergi numarası, şeffaf vergi yönetimi ve vergi kaçakçılığını önleme gibi durumlar için de önemlidir.
Kişiler ve kurumların vergisel işlemleri için de vergi numarası önemlidir. Başta vergi ödemeleri yapmak ve beyanname vermek olmak üzere tüm vergi yükümlülüklerinin yerine getirilmesi için kullanılır. Vergi sisteminin düzenli bir şekilde işlemesini sağlayan bu numara; gelir vergisi, KDV, kurumlar vergisi ve diğer çeşitli vergilerin tümü için kullanılır. Ayrıca mükellefin vergi dilimi belirlenirken de vergi numarasına göre işlem yapılır.
Vergi numarası zorunluluğu bulunan ilk grup, ticari faaliyet gerçekleştirenlerdir. Bu kapsamda türü fark etmeksizin tüm şirketler ve işletmeler, vergi numarasına sahip olmak zorundadırlar. Şirket ve işletmelerin vergi levhası alma durumları bulunur ve bu belge de vergi numarasını gerektirir.
İşletme ve şirket dışında kalan tüzel kişilikler de vergi numarası almak zorundadırlar. Bu tüzel kişiliklere vakıf, kooperatif, dernek, sendika gibi örnekler verebiliriz. Türkiye’de çalışan yabancı uyruklu vatandaşlar da vergi numarası zorunluluğu bulunan bir diğer gruptur. Yabancı uyruklu kişilerin yerel vergiler konusundaki işlemleri, vergi numaraları üzerinden yapılır.
Bunların dışında bütün T.C. vatandaşlarının bireysel vergi numarası vardır. Kazanılan maaşlar veya yapılan alışverişler doğrultusunda ödenmesi gereken dolaylı vergilerde bireylerin T. C. kimlik numaraları vergi numarası olarak kullanılır.
Vergi numaranızı bilmiyorsanız veya doğruluğunu teyit etmek istiyorsanız vergi numarası sorgulama işlemi yapabilirsiniz. Vergi numarası öğrenme işlemi için dijital kanalları kullanabilir veya bizzat vergi dairesine gidebilirsiniz. Eğer internete bağlanabilen bir cihaza erişiminiz kolaysa dilediğiniz yerden birkaç dakika içinde vergi numaranızı sorgulayabilirsiniz.
Başlıca vergi numarası sorgulama yöntemlerini şöyle sıralayabiliriz:
1. GİB Dijital Vergi Dairesi üzerinden sorgulama
2. e-Devlet üzerinden sorgulama
3. Vergi dairesine giderek sorgulama
Vergi numarası kontrolü için kullanabileceğiniz üç farklı kanal var. Peki, bu kanallar üzerinden vergi numarası sorgulaması nasıl yapılır? Şimdi, vergi numarası öğrenme işlemlerine adım adım bakalım.
GİB Dijital Vergi Dairesi ile Vergi Numarası SorgulamaVergi numarası hakkında detaylı bilgiler verdiğimize göre sıkça sorulan soruların cevaplarına geçebiliriz. Şimdi, “Vergi numarası kaç hanelidir, ticaret sicil numarası ile vergi numarası aynı mı, vergi numarası ücreti var mı?” gibi çeşitli sorulara cevap verelim.
Devlet dairelerindeki hizmetleri online olarak yapmamızı sağlayan e-Devlet, vergi hizmetleri için de kullanılabilir. e-Devlet üzerinden vergi numarası öğrenilebilir, fakat yeni vergi numarası alınamaz. Vergi numarası alma konusundaki prosedür farklı yollarla işler.
Şirket veya işletme adına vergi numarası almak için ticaret sicili kaydı yapılmalıdır. Ticaret sicil kaydı sırasında vergi numarası kaydı da yapılır. Yabancı uyruklu vatandaşlar ise bir vergi dairesine gidip gerekli belgeleri ibraz ederek vergi numarası alabilirler. T.C. vatandaşları ise T.C. kimlik numaralarını kullanabildikleri için vergi numarası almalarına gerek yoktur.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre herkesin bir vergi kimlik numarası vardır. Hem gerçek hem de tüzel kişilikler, ülkemizdeki vergi sistemi dolayısıyla birer vergi kimliğine sahiptirler. Günümüzde vergi kimlikleri fiziki olarak kullanılmasa da sistemde kişi ve kurum ile ilgili vergisel kayıtlar için kullanılır.
Katma değer vergisi numarası ile vergi numarası birbirinden farklıdır. KDV kimlik numarası, şirket ve işletmelerin bu vergi kalemine özel beyanname işlemlerinin yürütülebilmesi ve KDV yükümlülüklerinin yerine getirilmesi için kullanılır. Vergi kimlik numarası ise tüm vergisel işlemler için geçerlidir.
Vergi numarası; şirketler, işletmeler, tüzel kişilikler ve yabancı uyruklu vatandaşlar için 10 hanelidir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının bireysel vergi numarası ise T.C. kimlik numarası olduğu için 11 hanelidir. Fakat T.C. vatandaşlarının, vergi sisteminde kayıtlı olan ve T.C. kimlik numarasından farklı olan 10 haneli vergi numarası da mevcuttur.
Ticaret sicil numarası ile vergi numarası aynı değildir. Vergi numarası 10 haneli iken ticaret sicil numarası 16 hanelidir. Gerçek ve tüzel kişiliklerin ticari varlığının göstergesi olan sicil kaydı numarası, MERSİS üzerinden tanımlanır.
Vergi numarası başvurusu yapmak ve vergi kimlik numarası almak ücretsizdir. Fakat vergi numarası alma adımına gelene kadar hazırlanması gereken belgeler ve yapılması gereken kayıtlar için bazı ücretler söz konusu olabilir. Bu süreç; gerçek kişiler, tüzel kişiler ve yabancı uyruklu vatandaşlar için farklı işler. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ise doğrudan T.C. kimlik numaralarını kullanabildikleri için herhangi bir işlem yapmalarına ve ücret ödemelerine gerek yoktur.
Bir şirketiniz veya işletmeniz varsa gerekli kayıt işlemlerini tamamladığınızda vergi numaranıza bağlı bir vergi levhanız olur. Vergi levhası, alınması zorunlu bir belge olup almayanlar için idari para cezası söz konusudur. Vergi levhası ile ilgili detaylı bilgiler için “Vergi Levhası Nedir? Nasıl Alınır?” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.